برخی کودکان هنگام ملاقات با افراد جدید یا آشنایان احساس ترس می کنند. معمولا به پای والدین خود می چسبند و از رو به رو شدن با آن فرد امتناع می کنند. اگر کوچولوی شما نیز چنین واکنش هایی نسبت به دیگران دارد، خواندن این مقاله را به شما پیشنهاد می دهیم. ما در این نوشته علاوه بر بیان علت های ترس کودک از دیگران، راهکارهای بسیار کاربردی برای مقابله با این ترس نیز بیان می کنیم.
5 علت اصلی ترس کودک از دیگران
فهرست عناوین این نوشته
پیش از بیان راهکارها، ابتدا علل اصلی ترس کودک از دیگران را با هم بررسی می کنیم. 5 علت شایع این ترس عبارتند از:
- تجربیات منفی
- ژنتیک
- محیط
- خانواده
- اختلال در عملکرد مغز
در ادامه به توضیح هر کدام از این 5 علت می پردازیم.
1- تجربیات منفی
کودکانی که در زندگی تجربیات منفی زیادی نسبت به اطرافیان خود دارند، بیشتر در معرض آسیب هستند. این تجربیات منفی میتواند شامل: تمسخر، تحقیر، طرد شدن، قلدری و… باشد. یا حتی برخی مواقع، کودک مسائلی مانند درگیری خانوادگی، آسیب بدنی یا سواستفاده جسمی و روحی را تجربه می کند. همه این تجربیات ناخوشایند می توانند زمینه ساز برخی ترس ها مانند ترس کودک ازدیگران باشند.
2– ژنتیک:
ژنتیک در شکل گیری مشخصات ظاهری و شخصیت افراد نقش بسزایی دارد. به عنوان مثال برخی کودکان به طور ژنتیکی؛ خجالتی، ترسو، گوشه گیر یا خویشتندار هستند. بنابراین اگر کودک شما دارای این ویژگی های شخصیتی است، احتمالا دلیل ترس او از دیگران نیز به ژنتیک او بر می گردد.
3- محیط:
تغییر محیط زندگی یا ورود به مکان های جدید مانند مدرسه یا پیش دبستانی، می تواند یکی از علل ترس های فرزند شما باشد. زیرا با ورود به محله جدید و ناآشنا بودن محیط، ممکن است کودک از تنها بودن یا از برخورد با افراد جدید بترسد. در سنین مدرسه نیز کودک از ناشناخته های پیش روی خود مانند؛ ملاقات با افراد جدید، سخنرانی در جمع یا ارائه یک کار مهم … می ترسد. به همین علت از رویارویی با افراد دیگر مانند معلمان یا همکلاسی هایش امتناع می کند. پس تا زمانی که کودک به محیط خو بگیرد، بروز برخی ترس ها مانند ترس او از افراد دور از انتظار نخواهد بود.
4- خانواده:
خانواده نقش مهمی در شکل گیری عادات رفتاری کودک دارد. به عنوان مثال، وقتی فرزند ما ترس برادر (خواهر) بزرگترش را نسبت به دیگران میبیند، او نیز این ترس را تقلید می کند. حتی در برخی مواقع، این خود ما هستیم که ناخواسته ترس را به فرزندمان منتقل می کنیم. مثلا ممکن است مادر یا پدری بنا بر دلایل مختلف، در ملاقات با افراد جدید دچار ترس یا اضطراب بشود. بنابراین کودک با مشاهده این برخورد می آموزد اشخاص منبع ترس هستند، “پس من هم باید بترسم!”.
پس از آنجاییکه خانواده اولین مکان تربیتی کودک است، می بایست والدین هوشیارتر و آگاهانه تر با کودکان رفتار کنند. پیشنهاد میکنیم درصورتیکه خود شما نیز ترس از دیگران را دارید، از یک روانشانس حاذق کمک بگیرید.
5- اختلال در عملکرد مغز:
در مغز انسان ساختاری وجود دارد که ترس را کنترل می کند. نام این ساختار آمیگدال (به انگلیسی uh-MIG-duh-luh) است. برخی کودکان آمیگدال بیش فعالی دارند که باعث اختلال در عملکرد این قسمت از مغز می شود. به همین علت این کودکان نسبت به ترس واکنش بیشتری از خود نشان می دهند. بنابراین شاید همین اختلال، یکی از دلایلی باشد که کودک در برخورد با دیگران می ترسد و کمی طول می کشد تا آن را کنترل کند.
11 راهکار کمکی برای مقابله با ترس کودک
اکنون میدانیم علت ترس فرزندمان نسبت به افراد دیگر چیست؟. بنابراین وقت آن است بدنبال راهکارهایی برای مقابله با این ترس باشیم. 11 راهکار پیشنهادی زیر میتواند در کاهش ترس کودک از دیگران کمک کننده باشند:
- فرزندتان را درک کنید: با مشاهد ترس کودک در مواجه با افراد، او را درک کنید و ترسش را نادیده نگیرید. چراکه گاهی اوقات بی توجهی علاوه بر اینکه حس بدی به کودک می دهد، شدت ترس او را نیز بیشتر می کند.
- در ملاقات با افراد جدید کودک را همراهی کنید: وقتی قرار است فرزندتان را با فرد جدیدی آشنا کنید، با گرفتن دستش او را همراهی کنید. او را روی پای خود بنشانید و سپس در آغوشتان معارفه را انجام دهید. با این کار کودک احساس آرامش بیشتری می کند و ترسش کم کم از بین می رود.
- افراد جدید را در محیط خانه معرفی کنید: محیط خانه محل آرامش کودک است. بنابراین تا جاییکه امکان دارد محل آشنایی او با افراد در خانه باشد. مثلا اگر قرار است برای فرزندتان پرستار کودک استخدام کنید، معارفه را در خانه انجام بدهید بهتر است.
- آرامش خود را حفظ کنید: حفظ آرامش والدین، در شرایطی که کودک از مسئله ای می ترسد بسیار کمک کننده است. چرا که نگاه کودک به رفتار شماست. وقتی آرامش را در چهره شما می بیند، او نیز کم کم آرام می شود.
- تا زمان بر طرف شدن ترس کودک صبوری کنید: با دیدن ترس کودک از دیگران تا زمانیکه ترسش بریزد صبوری کنید. ممکن است کمی طول بکشد تا او با فرد جدید آشنا بشود. بنابراین به هیچ وجه او را تحت فشار نگذارید.
- کودک را آرام کنید: اگر با واکنش شدید کودک مواجه شدید، با روش های مختلف او را آرام کنید. مثلا با یک بازی حواس او را پرت یا کلا او را از آن فرد و محیط دور کنید. سپس مجددا برای دیدار با فرد مورد نظر اقدام کنید.
- کودک خود را تنها نگذارید: زمان مواجه کودک با افراد جدید یا حتی آشنایان فورا او را ترک نکنید و مدتی را در کنار آنها بمانید. مثلا قرار است برای ساعتی فرزند خود را نزد شخص امینی بگذارید. در چنین شرایطی مدتی را کنار آنها بمانید. با این کار به کودکتان این اطمینان را می دهید که قرا نیست فورا او را با آن شخص تنها بگذارید. در نتیجه او راحت تر با آن فرد و محیط ارتباط بر قرار می کند.
- در رابطه با افراد جدید با کودک خود صحبت کنید: اگر کودک شما در سنی است که توانایی درک شرایط را دارد، قبل از رویارویی با فرد جدید با او صحبت کنید. به او بگویید فرد جدید کیست و قرار است چه لحظاتی را با هم بگذارنید. مثلا در رابطه با پرستار جدیدش به او بگویید: “پرستار جدیدت رو کاملا می شناسم و بهش اطمینان دارم. اون قرارِ در نبود من از تو مراقبت کنه. مامان هم سعی می کنه خیلی زود برگرده “. با این کار یک پیش زمینه از شخص جدید و شرایط پیش رو به او می دهید.
- در قالب بازی آموزش دهید: ملاقات با افراد جدید یا غریبه ها را در قالب بازی با کودک خود تمرین کنید. چراکه کودکان در قالب بازی، مسائل را بهتر می آموزند. در حین بازی با زبان بدن مثبت مانند ارتباط چشمی، لبخند، آرامش … به او نشان دهید شما نمی ترسید تا او نیز این رفتار را بیاموزد.
- نسبت به تفکر دیگران بی اهمیت باشید: اگر در جمعی قرار گرفتید که شاهد ترس کودک شما نسبت به دیگران بود، به تفکرات آنها اهمیت ندهید. مهم حفظ آرامش شما و کودکتان است. پس ابتدا آرامش خود را حفظ کنید و به آنها بگویید: “فرزندم در حال یادگیریِ ارتباط با دیگرانه”.
- کودک را با افرا جدید بیشتر آشنا کنید: هر چه دایره ارتباطی فرزند دلبندتان را گسترده تر کنید بهتر است. چراکه هرچه کودک با افراد جدیدتری آشنا شود تجربیات بیشتری نیز کسب می کند. بنابراین به مرور ترسش می ریزد و احساس امنیت بیشتری می کند.
برای پیشبرد بهتر این راهکارها و در صورت تداوم و شدت ترس کودک از دیگران، پیشنهاد میکنیم از یک روانشناس کودک راهنمایی بگیرید. با کلیک بر روی لینک زیر میتوانید لیست مراکز مشاوره در شهرهای مختلف کشور را ببینید: لیست مراکز مشاوره و روانشناسی کشور | به تفکیک شهر و استان
سخن نهایی
ما در این نوشته درباره ترس کودکان از دیگران صحبت کردیم. در ابتدا 5 علت اصلی این ترس را بررسی کردیم. سپس راهکارهای کاربردی برای از بین بردن ترس کودک نسبت به دیگران را بیان نمودیم. امیدواریم با مطالعه این مقاله نسبت به ترس فرزندتان آگاهی بیشتری پیدا کرده باشید. شما عزیزان می توانید با گذاشتن کامنت در پایین صفحه با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
برای آگاهی بیشتر نسبت به ترس های کودک مطالعه مقالات زیر را به شما پیشنهاد می دهیم:
همه چیز درباره ترس کودک از ماشین.
علائم ترس در کودکان (جسمی و رفتاری).
سلام
پسرم شش ساله هست خیلی منزوی هست
از خودش نمیتونه دفاع کنه کتک میخوره
سلام.پسر ۶ ساله من تقریبا بصورت کامل با اطرافیان خود مشکل ارتباطی دارد به طوری که از ارتباط با افراد غریبتر به شدت میترسد و خجالت میکشد و در بیشتر موارد به سمت افراد تف میکند که باعث رنجش دیگران و خود ما شده است و از رفتن به محیط جدید و بخصوص مدرسه به شدت میترسد و جیغ میزند وحتی بعضا از راه رفتن بر روی کاشی و از سوار شدن به اسانسور میترسد و بشدت به مادر بزرگش وابسطه است و مدام به ما تذکر میدهد که من را از مادر بزرگم جدا نکنید که اگر جدا بشود شاید دوام نیاورد و از ترس جدایی از مادر بزرگ بیشتر خودش را به او میچسباند و میل زیادی به ارتباط به ما ندارد و حتی از جدایی ما نگران نیست.چه باید کرد که بتوانیم او را به مدرسه بفرستیم