در سلسله مطالبی که در 4 بخش آماده کردیم، برآنیم تا اسباب بازی های مناسبی که به حرف زدن کودکتان کمک خواهد کرد را معرفی کنیم. اگر شما هنگام خرید اسباب بازی برای فرزندتان این دغدغه را دارید که کدام اسباب بازی علاوه بر جنبه سرگرمی به یادگیری مهارت های کودک از جمله «سخن گفتن» کمک می کند، در این مقاله با ما همراه باشید :
لطفا از اسباب بازی به تنهایی انتظار معجزه نداشته باشید. آیا اگر ما لگوهای رنگی را جلوی کودک بریزیم او به طرز جادویی اسامی رنگ ها را یاد خواهد گرفت؟ مسلماً خیر. پس راهکار چیست ؟
راهکار بسیار ساده است. « زمانی را برای بازی با کودکتان اختصاص دهید.» کنار او بنشینید. همه ی حواستان به دلبندتان باشد. (موبایل یا هر وسیله دیگری که مانع تمرکز شما می شود را کنار بگذارید.) با او بازی کنید و صحبت کنید. مشارکت فعال شما در بازی با کودک، رشد مهارت های گفتار و زبان او را تسهیل خواهد کرد.
در ادامه به برخی اسباب بازی های مناسب برای نوزادان، نوپایان و کودکان پیش دیستانی خواهیم پرداخت. همچنین جنبه های از رشد گفتار و زبان که به وسیله آن ها تسهیل خواهد شد را به اختصار بیان خواهیم کرد :
اسباب بازی های با قابلیت چیدن روی هم (مانند برج هوش)
فهرست عناوین این نوشته
برج هوش شامل چند قطعه لیوان در رنگ و اندازه های مختلف است که کودک می تواند لیوان ها را از بزرگ به کوچک داخل هم جای دهد یا روی هم بچیند. این اسباب بازی برای نوزادان و نوپایان بسیار لذت بخش است.
برج هوش به رشد موارد زیر کمک می کند :
آموزش حروف اضافه: / توی / یا / بیرون / : زمانی که کودک لیوان ها با اندازه های مختلف را داخل هم جای می دهد.
حروف اضافه ی رویِ: / زیر / بالا / پایین : زمانی که کودک لیوان ها را روی هم می چیند و یک برج می سازد.
آموزش رنگ ها
مفاهیم اندازه مانند بزرگ، کوچک، بزرگتر، کوچکتر، بزرگترین، کوچکترین
آموزش مفهوم پر / خالی : (زمانی که کودک لیوان ها را با چیزی مانند برنج، حبوبات و … پر می کند.)
آموزش مهارت شمردن
آموزش حل مسئله ؛ مثلاً کدام لیوان ها را باید روی هم بچینیم که برج نریزد.
مهارت های حرکتی ظریف یا برنامه ریزی حرکتی
فرزندتان هنگام بازی با شما یا سایرین در حقیقت برقراری ارتباط را یاد می گیرد.
اگر روی لیوان ها تصاویر مختلفی وجود دارد مانند تصاویر حیوانات، می توان اسامی آن ها را به کودک یاد داد.
[ نوشته پیشنهادی : روش های به حرف آوردن کودکان ( معرفی ۹ روش کاربردی ) ]
با کمی خلاقیت می توان بازی های جذابی را طراحی کرد :
بازی پیشنهادی 1
اسباب بازی کوچکی مثلاً یک حیوان پلاستیکی کوچک را زیر یکی از لیوان ها مخفی کنید و از کودک بخواهید آن را پیدا کند.
بازی پیشنهادی 2
می توانید تصاویری از واژه های که می خواهید به فرزندتان آموزش دهید را روی لیوان های پلاستیکی بکشید یا بچسپانید و برای آموزش خزانه ی واژگان کودک به راحتی استفاده کنید.
لگوهای پلاستیکی یا آجرهای چوبی رنگی
لگوهای خانه سازی جزو اسباب بازی هایی هستند که به راحتی در دسترسند. بهتر است آجرهای رنگی در اشکال و اندازه های متفاوت تهیه کنید که بتوان علاوه بر مفهوم رنگ، مفاهیم شکل و اندازه را به کودک نیز آموزش داد.
برخی بلوک های مکعبی نیز وجود دارند که روی آن ها اعداد یا حروف نوشته شده و برای آموزش به کودکان بزرگتر مناسب می باشند.
در حین بازی با آجرها می توانید موارد زیر را به دلبندتان آموزش دهید :
آموزش حروف اضافه شامل بالا، پایین، زیر، رویِ، جلو، عقب، پشت و بین.
آموزش رنگ
آموزش اشکال (اگر لگوهایی در شکل های مختلف دارید.)
آموزش اعداد یا حروف ( اگر از بلوک هایی با اعداد یا حروف الفبا استفاده می کنید.)
مفهوم اندازه (بزرگ، کوچک، هم اندازه)
مهارت شمردن
مهارت حل مسئله (چگونه یک برج محکم بسازیم که نریزد.)
هماهنگی چشم، دست، پردازش بینایی
برقراری ارتباط (هنگام بازی با شما ، یا سایر همبازی هایش)
زمانی که فرزندتان با دوستانش بازی می کند می تواند مهارت های تقسیم کردن، مشارکت و همکاری و مهارت های حل مسئله را بیاموزد.
توپ (توپ های کوچک در رنگ های مختلف و تعداد زیاد)
همه کودکان به اندازه نوپایان به توپ علاقه مندند. با توپ ها می توان بازی های مختلفی انجام داد. مثلا فوتبال و شوت کردن توپ به درون دروازه، انداختن توپ در سبد، بسکتبال (اگر حلقه بسکتبال دارید) و …
با استفاده از ده توپ می توانید مفاهیم زیادی را به فرزندتان آموزش دهید :
مفاهیم بالا، پایین، داخل، بیرون، بعدی، جلو و. …
آموزش رنگ (با استفاده از توپ های رنگی)
مفاهیم اندازه : بزرگ، کوچک، متوسط، بزرگترین، کوچکترین ( اگر با توپ های در اندازه های مختلف بازی می کنید.)
مفاهیم مربوط به حس لامسه : زبر، نرم، سفت (زمانی که توپ ها جنس های مختلفی دارند.)
آموزش شمردن
مهارت حل مسئله (مثلا کدام توپ داخل جعبه جای می گیرد؟)
هماهنگی چشم و دست و مهارت های حرکتی درشت هنگام پرتاب کردن، گرفتن و غل دادن توپ
مهرات های اجتماعی : شاید برایتان عجیب باشد اما همین فعالیت ساده ی غل دادن و گرفتن توپ هنگامی که کودک با شما یا شخص دیگری بازی می کند، تا حدودی یک مهارت اجتماعی محسوب می شود. هنگام غل دادن و گرفتن توپ او نیاز دارد به :
1 نگاه کردن به دوستش 2 تحلیل زبان غیر کلامی دوستش ، این که آماده است توپ را بگیرد یا نه (از روی حالت چهره و وضعیت بدن و ژست وی) 3 غل دادن توپ 4 مهارت نوبت گیری (این که صبورانه منتظر نوبتش می ماند که توپ را بگیرد.)
5 از روی حرکات غیر کلامی دوستش متوجه می شود که آیا آماده شوت کردن توپ به سمتش هست یا نه؟
بازی های تطابقی (جور کردنی) مانند کوبه ی هوش یا کره هوش
در این بازی ها کودک بایستی قطعات هندسی را از محل درست عبور دهد، در بازی کوبه هوش، کودک با استفاده از چکش بازی و در کره هوش با دست این کار را انجام می دهد.
در این بازی ها می توان موارد زیر را آموزش داد :
آموزش اشکال هندسی
حروف اضافه مانند داخل (توی) بیرون
آموزش رنگ ها
مفاهیم پر / خالی ( آموزش مفهوم پر، بع از این که تمامی اشکال را درون کره ریخت.)
مهارت های حرکتی ظریف (fine motor skils)
تلفن اسباب بازی
تلفن جزو اسباب بازی های کم هزینه است. این اسباب بازی برای کودک بسیار جذاب است. در این باره فکر کنید …. ما با تلفن چه کاری انجام می دهیم؟ صحبت می کنیم. بنابراین تلفن اسباب بازی مهمی برای کمک به رشد گفتار و زبان کودک می باشد :
آموزش مهارت های اجتماعی / بازی های وانمودی :
کودک شما حین بازی با تلفن تصور می کند با افراد مختلفی صحبت می کند، این بازی به سخن گفتن او کمک شایانی می کند. بهتر که برای خودتان نیز یک تلفن اسباب بازی بخرید و با او مکالمه کنید.
آموزش مهارت های اجتماعی / نوبت گیری :
بارها و بارها کودکتان با تلفن صحبت می کند و سپس از شما می خواهد با او صحبت کنید. این مکالمات پایه ریزی عالی برای نوبت گیری است. او صحبت می کند و منتظر پاسخ شما می ماند و این روال ادامه پیدا می کند.
توجه کنید که :
وقتی وارد مغازه اسباب بازی فروشی می شوید، احتمالا تلفن های رنگارنکی می بینید که با باتری کار می کنند. موزیکال هستند یا لامپ های کوچکی دارند که مدام خاموش و روشن می شوند. ما این تلفن ها را پیشنهاد نمی دهیم، مگر این که باتری آن ها را بردارید. هدف ما از این بازی، رشد گفتار و زبان کودک است پس به اسباب بازی های نیاز دارید که بتوانید مکالمات دو طرفه با فرزندتان برقرار کنید.
در مقاله بعدی به بخش دوم معرفی اسباب بازی های کناسب برای کمک به حرف زدن کودک خواهیم پرداخت/
لطفا پیشنهادات و انتقادات خود را نسبت به این نوشته در قسمت کامنت ها برای ما مطرح نمایید.