اسکیزوفرنی در کودکان با طیفی از اختلالات شامل توهمات ، رفتارهای غیر معمول، گفتار آشفته و بروز علائم منفی مانند عدم رعایت بهداشت شخصی، احساس ناامیدی و… مشخص می شود.
اسکیزوفررنی اغلب در بزرگسالان بروز می کند. این اختلال در دوران کودکی بسیار نادر است اگر چه می تواند وجود داشته باشد.
اسکیزوفرنی زودرس در کودکان بین سنین 7 تا 13 سال بروز می کند که البته بسیار نادر است. در نوجوانان از سن بلوغ تا 25 سالگی است.
ممکن است شما در کودکتان رفتارهای غیر معمولی را مشاهده کنید اما این نمی تواند به معنای ابتلای فرزندتان به اسکیزوفرنی باشد. اگر در این مورد نگرانی دارید حتما به متخصص مربوطه مراجعه نمایید.
با ما همراه باشید تا در این مقاله علل، علائم، نحوه تشخیص و درمان اسکیزوفرنی در کودکان را شرح دهیم.
فهرست عناوین این نوشته
علائم اسکیزوفرنی در کودکان و نوجوانان
اسکیزوفرنی طیف وسیعی از مشکلات شامل رفتار، احساسات و تفکر افراد را شامل می شود. البته علائم می تواند با توجه به نوع و شدت آن در طول زمان متفاوت باشد.
علائم اولیه اسکیزوفرنی در کودکان نوپا
اگر کودک شما مبتلا به اسکیزوفرنی باشد ممکن است در روند رشد او اختلالاتی به وجود بیاید. بنابراین اولین نشانه های شیزوفرنی در بچه ها ممکن است شامل مشکلات رشدی باشد، از جمله :
- تاخیر در خزیدن، راه رفتن و حرف زدن
- حرکات غیر معمول مانند تکان دادن و جنباندن دست ها
- حالت شل بودن، لرزیدن و افتادن
- غیر فعال و بی میل بودن برای یک مدت طولانی
برخی از این علائم و نشانه ها در کودکان مبتلا به اختلالات رشد فراگیر مانند اوتیسم هم رایج هستند. بنابراین تشخیص این که این علائم نشانه چه اختلالی است بر عهده متخصص می باشد.
برای آگاهی از علائم اوتیسم توصیه می کنیم مقاله علائم واضح اوتیسم از کودکی تا بزرگسالی را مطالعه نمایید.
علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان
به مرور که بچه ها بزرگتر می شوند، تغییرات رفتاری اسکیزوفرنی هم در آن ها اتفاق می افتد. این تغییرات ممکن است در طول زمان یا به صورت ناگهانی اتفاق بیفتد.
ممکن است فرزند شما از کار و فعالیت های خود دست بکشد و یا درمورد ترس و افکارهای عجیب و غریب خود صحبت کند.
برخی از نشانه های رایج کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی عبارتند از :
- عدم درک تفاوت بین واقعیت و رویاها، داستان و نمایش های تلویزیونی
- دیدن، شنیدن یا احساس کردن چیزهای غیر واقعی
- اخمو، بسیار مضطرب و هراسان
- عدم بروزاحساسات هنگام صحبت کردن
- پر هیجان و رفتاهای آشفته
- رفتارهای مانند یک کودک خیلی کوچکتر
- عقب نشنی از جمع خانواده و دوستان
- افت عملکرد در مدرسه
- اختلال در خواب
- زود رنجی یا حالت افسرده و خموده
- کمبود انگیزه
- رفتارهای غیرمعمول
- استفاده از مواد
به محض این که نشانه های اسکیزوفرنی را در کودک خود مشاهده کردید، روانشناس یا روانپزشک کودک خود را نسبت به این مشکل آگاه کنید. تشخیص و شروع درمان به موقع در کنترل علائم بسیار مهم است.
البته برخی از نشانه های که در بالا ذکر شد به طور طبیعی در بچه های در حال رشد رایج هستند. بنابراین در صورت مشاهده این علائم به پزشک مراجعه کنید.
علل اسکیزوفرنی در کودکان
هنوز به طور مشخص علت بروز اسکیزوفرنی در کودکان مشخص نیست. اما به نظر می رسد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و فعل و انفعلات شیمیایی مغز در بروز آن تاثیر دارند.
ژنتیک ممکن است نقش داشته باشد؛ زیرا در برخی از موارد مشاهده شده است اسکیزوفرنی در بیش از یک عضو خانواده رخ داده است.
در رابطه با این که چرا این اختلال برای برخی به زودی اتفاق می افتد مشخص نیست.
عوامل خطرساز در ابتلای کودکان به اسکیزوفرنی
اگر چه علت دقیق اسکیزوفرنی شناخته شده نیست، اما برخی عوامل به نظر می رسد خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را افزایش می دهند، از جمله:
- داشتن سابقه خانوادگی اسکیزوفرنیا
- افزایش فعالیت سیستم ایمنی، از جمله التهاب یا بیماری های خود ایمنی
- بالا بودن سن پدر
- برخی عوارض بارداری و زایمان، مانند ( سوء تغذیه و یا قرار گرفتن در معرض سموم یا ویروس هایی که ممکن است بر رشد مغز تاثیر بگذارد)
- مصرف داروهای روان درمانی یا روانگردان در طول سالهای نوجوانی
تشخیص اسکیزوفرنی در کودکان
یک روانپزشک اطفال می تواند اسکیزوفرنی را در کودکان تشخیص دهد. از آنجایی که علائم این اختلال گاهی اوقات مشابه اختلال های دیگر از جمله اوتیسم است، تشخیص دقیق ممکن است دشوار باشد. بنابراین در برخی موارد علاوه بر ارزیابی توسط روانپزشک اطفال، یک تست کامل شامل آزمایش خون، آزمایشات بهداشت و روان، تصویربرداری از مغز و سایر تست ها انجام می شود.
تشخیص دقیق کمک می کند تا یک برنامه درمانی مشخص برای کودک طراحی شود و در کنترل بیماری او بسیار موثر می باشد.
جهت سهولت در دسترسی به مراکز مشاوره در شهر و محل خود بر روی لینک مراکز مشاوره کشور کلیک نمایید.
درمان اسکیزوفرنی در کودکان
اگر اسکيزوفرني در کودک شما تشخیص داده شود. ممکن است برای تمام عمر نیاز به درمان داشته باشد. حتی زمانی که علائم به ظاهر از بین رفته اند، درمان همچنان ادامه می یابد. برنامه درمانی شامل دارو درمانی و رواندرمانی می باشد. راه های مدیریت بیماری در بزرگسالان و کودکان مشابه هستند و شامل موارد زیر می شوند :
دارو درمانی (Medications)
ممکن است پزشک داروهای ضد روان پریشی یا آنتی سایکوتیک ها (Antipsychotics) را تجویز کند.این داروها برای کنترل و مدیریت رفتارهای جنون آمیز مانند هذیان و توهم تجویز می شوند. البته باید در رابطه با عوارض جانبی آن ها با پزشک کودک خود مشورت کنید.
روان درمانی (Psychotherapy)
متخصصان بهداشت روانی که در اسکیزوفرنی کودکان تخصص دارند، می توانند به کودک شما کمک کنند تا علائم بیماری را کنترل کنند.
خانواده درمانی و حمایت شما از کودکتان برای یافتن موقعیت های استرس زا کمک کننده است.
آموزش مهارت های زندگی
کلاس های ویژه می توانند مهارت های اجتماعی را به کودک شما آموزش دهند و به او نشان دهند که چگونه کارهای روزانه خود را انجام دهد.
همچنین می تواند راهنمایی های جهت غلبه بر چالش های مدرسه را دریافت کند.
اگر اسکیزوفرنی به زودی تشخیص و درمان آن به موقع شروع شود، کودک شما قادر به کنترل بیماری خواهد بود.
اگرچه درمان خاص و قطعی برای این اختلال وجود ندارد. اما مداخله زود هنگام باعث موفقیت در مدرسه، در زندگی اجتماعی و در محل کار خواهد بود.
جمع بندی :
در این نوشته از سلسله مطالب روانشناسی مجله توانبخشی هوش کالا به بررسی اسکیزوفرنی در کودکان و نوجوانان پرداختیم. همان طور که اشاره کردیم، بروز اسکیزوفرنی در سنین پایین نادر است.
اسکیزوفرنی در کودکان و نوجوانان بسیار شبیه به اسکیزوفرنی در دوران بزرگسالی است. با این تفاوت که اسکیزوفرنی کودکان در سنین پایین بروز می کند. البته علت بروز آن در دوران کودکی هنوز به درستی مشخص نشده است.
اگر کودک شما مبتلا به اسکیزوفرنی باشد در اوایل ممکن است اختلالاتی در فرایند رشد او به وجود بیاید. به مرور که کودک بزرگتر می شود علائم و نشانه ها در او ظاهر می شوند. تشخیص درست و به موقع این اختلال باعث می شود تا برنامه درمانی مناسب برای کودک طراحی شود و از بروز عوارض عدم درمان در آینده جلوگیری می شود.