بهترین روش درمان بیش فعالی در بزرگسالان، ترکیبی از روش های درمانی مختلف و مکمل است. از این طریق می توان علائم این اختلال را کاهش داد و حتی بهبود بخشید. ممکن است برای یک نفر این ترکیب شامل دارو، رژیم غذایی مناسب، ورزش و رفتاردرمانی باشد. در حالیکه برای شخص دیگری به معنای مصرف مکمل ها، درمان CBT و یا عضویت در یک گروه پشتیبانی بیش فعالی باشد.
همان طور که در مقاله درمان بیش فعالی در کودکان اشاره کردیم، دارو درمانی تنها یکی از درمان های اختلال بیش فعالی و کمبود توجه است. دارو همه مشکلات را برطرف نمی کند و علائم آن را به طور کامل از بین نمی برد.
با ما همراه باشید، در این مقاله روش های درمانی موثر اختلال بیش فعالی در بزرگسالان را آورده ایم.
فهرست عناوین این نوشته
گزینه های درمانی برای ADHD در بزرگسالان
در پایین روش های موثر درمان اختلال کمبود توجه و بیش فعالی در بزرگسالان را آورده ایم. این درمان ها شامل دارو درمانی، رفتاردرمانی، ورزش درمانی و … می شود.
دارو درمانی
دارو برای اکثر مبتلایان به بیش فعالی تجویز می شود و برخی از علائم آن را بهبود می بخشد. اما باید در نظر داشت که دارو به تنهایی نمی تواند علائم را از بین ببرد. بلکه زمانی موثر است که در ترکیب با سایر روش های درمانی باشد. در نظر داشته باشید که افراد مختلف پاسخ های متفاوتی به داروها می دهند. ممکن است برای برخی موثر باشد و علائم را کاهش دهد در حالیکه برای فرد دیگری تاثیر چندانی نداشته باشد. بنابراین پیدا کردن دارو و دوز مناسب آن به زمان نیاز دارد.
داروهای بیش فعالی دارای عوارض جانبی هستند. برای مصرف دارو باید موارد زیر را در نظر گرفت :
– تعادل و اثرات مثبت دارو ها یک فرایند آزمون و خطا است. یافتن دارو و دوز مناسب و عوارض جانبی آن ممکن است مدتی طول بکشد.
– برای این که دارو بیشترین تاثیر را داشته باشد ، باید با پزشک ارتباط برقرار کرده و توصیه های او را به خصوص در مراحل اولیه مصرف دارو جدی بگیرید. این ارتباط برای تنظیم دوز و کنترل عوارض جانبی به موقع مورد نیاز است.
– دارو یک درمان جادویی نیست. برخی از علائم را کاهش می دهد اما این اختلال را به طور کامل از بین نمی برد.
مصرف دارو برای ADHD به این معنی نیست که همیشه باید دارو استفاده کنید. اگر احساس کردید داروها به خوبی برای شما عمل نمی کنند و یا علائم اختلال را کاهش نمی دهند، بهتر است با مشورت پزشک آن را متوقف کنید. درمان بیش فعالی محدود به دارو نیست. هر اقدامی که برای مدیریت علائم انجام می دهید، یک برنامه درمانی محسوب می شود.
رفتاردرمانی
رفتاردرمانی به به یادگیری و یا تقویت رفتارهای مثبت و از بین بردن رفتارهای ناخواسته و مشکل ساز کمک می کند. همان طور که اشاره کردیم دارو به تنهایی برای درمان بیش فعالی در بزرگسالان کافی نیست. در حالی که دارو در یک سطح عصبی برای تنظیم مغز عمل می کند، رفتاردرمانی به تغییر رفتار از طریق شرطی کمک می کند که شامل موارد زیر است.
- ایجاد محیطی آرام برای رفتار مناسب
- ارائه بازخورد مثبت و تقویت رفتارهای قابل قبول
- ارائه یک سیستم پاداش و پیامدهای منفی ناشی از رفتارهای ناخواسته
- رفتاردرمانی در بسیاری از بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی عادات و رفتارهای منفی را تغییر می دهد.
درمان شناختی رفتاری CBT
این روش که اغلب در ترکیب با دارو استفاده می شود، توسط درمانگر شما برای مشخص کردن رفتارهای نامعمول و تهیه راهکارهایی برای تغییر آن ها انجام می شود. CBT نوعی روان درمانی کوتاه مدت و هدفمند است که هدف آن تغییر الگوهای منفی تفکر و تغییر روشی است که بیمار نسبت به خودش احساس می کند.
درمان شناختی رفتاری برای اکثر مبتلایان به بیش فعالی موثر است. به استثناء افرادی که تمایلی به همکاری در مدیریت رفتارهای خود ندارند و به یک رویکرد ساختاریافته تر نیاز دارند. این روش درمان می بایست توسط روانشناس انجام پذیرد. برای مراجعه به مراکز روانشناسی می توانید روی لینک زیر کلیک کنید:
لیست مراکز مشاوره و روانشناسی کشور
سایر روش های درمانی
برخی از افراد از طریق تغذیه ،فعالیت های بدنی و سایر روش های درمانی مانند مدیتیشن یا آموزش مغز به همراه دارو و درمان های رفتاری مدیریت می کنند.
ورزش منظم یک درمان موثر
ورزش منظم یکی از آسان ترین و موثرترین راهها برای کاهش علائم اختلال بیش فعال در بزرگسالان و بهبود تمرکز در آن ها است. فعالیت بدنی انرژی اضافی را می سوزاند. همچنین میزان دوپامین و سرتونین مغز افزایش می دهد در نتیجه سطح توجه و تمرکز فرد را افزایش می دهد.
- ورزش درمانی موثر و بدون عوارض: ورزش هم مانند داروهای بیش فعالی عمل می کند در صورتی که نیاز به تجویز پزشک ندارد و عوارض جانبی نیز نخواهد داشت.
- انجام فعالیت های ورزش در طول روزهای هفته: نیازی نیست که به سالن ورزشی بروید. یک پیاده روی 30 دقیقه ای 4 بار در هفته برای کاهش علائم بیش فعالی کافی است.
- شرکت در ورزش های تیمی: شرکت در ورزش های گروهی و تیمی باعث تقویت ارتباط اجتماعی افراد بیش فعال می شود.
- پیاده روی در طبیعت: گذراندن زمان در طبیعت علائم بیش فعالی را کاهش می دهد. پیاده روی و ورزش در یک پارک محلی می تواند گزینه مناسبی باشد.
[ مطلب پیشنهادی : عقب ماندگی ذهنی (خفیف تا شدید) علل علائم طبقه بندی و درمان MR ]
اهمیت خواب کافی در درمان بیش فعالی
بسیاری از بزرگسالان مبتلا به ADHD مشکل خواب دارند. ممکن است در هنگام خواب با کوچکترین سر و صدا بیدار شوند. وقتی در خواب دچار مشکل شوید علائم بیش فعالی هم تشدید می شوند. علاوه بر این داروهای بیش فعالی ممکن است موجب بدخوابی شوند. خواب افراد بیش فعال از کیفیت بالای هم برخوردار نیست. بی قراری و سبک بودن خواب به مشکلات خواهد افزود.
شایع ترین مشکلات خواب افراد بیش فعال عبارتند از:
- بی خوابی
- آپنه خواب
- سندرم تاخیر در فاز خواب
- و…
اگر می خواهید یک خواب راحت و کافی داشته باشید نکات زیر را رعایت کنید :
- ورزش کردن
- گرفتن دوش آب گرم
- نوشیدن دمنوش و چای گیاه
- و…
خواب با کیفیت پایین علائم بیش فعالی را بدتر می کند. بنابراین تنظیم یک برنامه خواب کافی ضروری است. بهبود کیفیت خواب می تواند تفاوت زیادی در توجه و تمرکز و روحیه شما ایجاد نماید.
تغذیه و مکمل ها
تغذیه و رژیم غذایی مناسب به کاهش علائم بیش فعالی در بزرگسالان کمک می کند. وعده های غذایی روزانه که حاوی مواد مغذی مناسب مانند روغن ماهی، آهن و منیزیم ، روی و همچنین پروتئین و کربوهیدرات باشد ، می تواند به عملکرد مغز در کنترل نوسانات خلقی و رفتاری کمک کند.
رعایت نکات رژیم غذایی برای افراد بیش فعالی
- بین وعده های غذایی زیاد فاصله نیندازید : اکثر افراد مبتلا به بیش فعالی تا ساعت ها بدون غذا سر می کنند. این برای علائم بیش فعالی خوب نیست و به ضرر سلامت جسمانی فرد است.
- مطمئن باشید که به میزان کافی مواد غذایی مانند آهن ، روی و منیزیم در رژیم غذایی خود داشته باشید. اگر این مواد غذایی را در برنامه خود ندارید مولتی ویتامین روزانه را در نظر بگیرید.
- سعی کنید در هر وعده غذایی یا میان وعده غذایی کمی پروتئین و کربوهیدرات پیچیده مصرف کنید. این غذا ها علاوه بر کاهش علائم ADHD باعث افزایش هوشیاری فرد می شوند.
- اسیدهای چرب امگا 3 بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه کنید: امگا 3 باعث افزایش تمرکز ذهنی در مبتلایان به بیش فعالی می شود. این ماده غذایی در ماهی قزل آلا ، ماهی تن ، ساردین و برخی تخم مرغ های غنی شده و محصولات شیر یافت می شود.
- کاهش مصرف مواد غذایی قندی و کافئین : اکثر افراد برای افزایش سریع انرژی کافئین یا غذاهای قندی را مصرف می کنند. در صورتی که مصرف آن می تواند به زودی باعث به هم خوردن تعادل خلقی و کاهش انرژی و تمرکز شود.
تکنیک های آرام سازی
بسیاری از علائم بیش فعالی در بزرگسالان را می توان با تکنیک های آرام بخش مانند مدیتیشن و یوگا کاهش داد. اگر به طور مداوم این تمرین ها انجام شوند ، توجه و تمرکز را افزایش داده و انگیزش ، اضطراب و افسردگی را کاهش می دهد.
مدیتیشن به طور کلی فنون تسلط بر ذهن است که ذهن و بدن را آرام و افکار شما را متمرکز می کند. مدیتیشن باعث می شود تا کنترل بیشتری بر احساسات خود داشته باشید. چیزی که بسیاری از بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی با آن رو به رو هستند.
روش های درمان مغز مانند نوروفیدبک باعث افزایش توجه و تمرکز بدون دارو می شود. نوروفیدبک در درمان بیش فعالی نتایج خوبی داشته است. در این روش اساس کار به این صورت است که شخص یاد می گیرد؛ چگونه به صورت ذهنی فعالیت های بدن خود را کنترل کند.
هدف از نروفیدبک تغییر در رفتار شخص با تغییر در عملکرد مغز است. در نتیجه برخی از علائم بیش فعالی یعنی تحریک پذیری و حواس پرتی کاهش می یابد.
جمع بندی
افراد مبتلا به بیش فعالی برنامه های درمانی متنوعی را برای مدیریت علائم امتحان می کنند. اگر از برنامه های درمانی مختلف استفاده می کنید بهتر است میزان تاثیر گذاری آن را هم بررسی کنید. در صورتی که یک برنامه درمانی برای شما تاثیر چندانی نداشته باشد، می توانید آن را متوقف کنید. البته بهبود علائم زمان می برد. بنابراین قبل از متوقف کردن برنامه درمانی – مگر این که برای شما عوارض جانبی داشته باشد – با یک متخصص مشورت کنید.
تیم هوش کالا در این مقاله بهترین روش های درمان بیش فعالی در بزرگسالان را بررسی کرده است. در صورتی که سوال و پیشنهادی نسبت به این نوشته دارید در قسمت نظرات برای ما مطرح نمایید. از پیشنهادات شما مخاطبان محترم استقبال می کنیم.
تست