علل متعددی می تواند موجب استرس در کودکان شود. این دلایل می تواند ناشی از عوامل درونی یا بیرونی باشد. عواملی مانند محیط مدرسه، تغییر در خانواده، درگیر شدن با یک دوست و … . ما در این نوشته سعی داریم 12 علت بروز استرس در کودکان را بیان کنیم. با ما همراه باشید.
فهرست عناوین این نوشته
عوامل بروز استرس در کودکان
همانطور که اشاره شد، عوامل مختلفی موجب بروز استرس و اضطراب در کودکان می شود. ممکن است تغییرات بسیار کوچک یا عوامل جزئی که به آن ها توجهی نمی کنیم، برای بچه ها بسیار استرس زا باشند. دلایل استرس کودکان عبارتند از:
1- ایجاد برنامه های پرمشغله
ممکن است برخی از والدین برنامه های بسیار فشرده برای فرزند خود درست کنند که وقت استراحت و بازی را از آن ها بگیرد. کودکان بیش از آن که نیاز به برنامه های فشرده درسی داشته باشند، نیاز به استراحت و وقت آزاد برای بازی و سرگرمی دارند.
تحمیل کردن برنامه ها و تکالیف فشرده به کودک آرامش او را بر هم می زند. در صورتی که فرزند شما مجبور باشد مدام از یک فعالیت به فعالیت دیگری برود، ممکن است احساس استرس و تنش به او دست دهد. پس در برنامه های کودک خود تعادل برقرار کنید و همه ی مولفه ها را برای او در نظر بگیرید.
2- استرس ناشی از محیط مدرسه
برخی مواقع وارد شدن به محیط مدرسه برای بچه ها استرس زا می باشد. در مدرسه عواملی مانند حس رقابت ،درگیری با دوستان، تکالیف درسی فشرده، مورد آزار و اذیت قرار گرفتن از طرف بچه های دیگر و … می تواند از علل بروز استرس کودکان باشد. ممکن است استرس بچه ها در دوران مدرسه به مرور کمتر شود و از بین برود. اما همواره محیط مدرسه و مسائل آن می تواند آرامش بچه ها را به هم بزند.
برای از بین بردن استرس کودک خود در مدرسه باید قدم به قدم او را همراهی کنید تا بتواند با کمک شما، مهارت های جدیدی را یاد بگیرد. موفقیت های او را هر چند کوچک تحسین کنید. همچنین با کمک معلم و با مراجعه به مراکز مشاوره و روانشناسی، استرس کودک خود را از بین ببرید.
3- استرس ناشی از مسائل خانوادگی
مشکلات در خانواده کودک، مانند مشاجره و اختلاف والدین، طلاق و جدایی، مرگ یکی از اعضای خانواده، جابجایی و یا حتی تولد یک فرزند جدید می تواند از علل استرس کودک باشد. همچنین رفت و آمد زیاد در خانواده ها و محیط شلوغ و پرتنش، مشکلات مالی و … ممکن است از دیگر عوامل برهم زننده آرامش کودک باشند. در نتیجه همه این مسائل در خانواده می توانند باعث ایجاد ناامنی و استرس در کودکان بشوند.
مشکلات خانوادگی یکی از مهمترین علل استرس کودکان محسوب می شود.
4- کتاب، داستان یا فیلم های ترسناک
اگر دوران کودکی خود را به یاد آورید، متوجه می شوید داستان های تخیلی یا فیلم های ترسناک چقدر می تواند برای کودکان استرس زا و موجب ترس در آن ها شود. کودکان به طور معمول تحت تاثیر ترس، خشونت، صحنه های دردناک فیلم یا داستان قرار می گیرند. بنابراین باید فیلم، داستان یا بازی های رایانه ای را متناسب با سن کودک انتخاب کرد و مراقب بود تا حاوی صحنه های ترسناک برای آن ها نباشد.
7- اخبار ناگوار از رسانه ها
ممکن است کودکان همراه والدین خود در حین تماشای تلویزیون، اخباری درباره حوادث ناگوار طبیعی، تروریسم و تصاویر خشونت آمیز ببینند. شاید والدین متوجه نباشند، اما این اخبار به شدت می تواند برای کودکان ناراحت کننده و استرس زا باشند. زمانی که بچه ها این اخبار را می بینند یا می شنوند، می ترسند که این اتفاقات برای خود او و نزدیکانش بیفتد.
8- استرس والدین
والدین ممکن است به علت مشغله های کاری و مالی نیز دچار استرس شوند. زمانیکه کودک این استرس را در رفتارهای والدین خود ببیند بر روی او نیز اثر می گذارد و علاوه بر استرس، احساس ناتوانی نیز می کند. زیرا ممکن است کودک بخواهد به والدینش کمک کند. اما وقتی می بیند توانایی انجام آن را ندارد، باعث ایجاد احساس ضعف و سردرگمی در او می شود.
9- تلاش برای محبوبیت
برخی از کودکان ممکن است بخواهند از همسن و سالان خودشان در محیط های مختلف مانند مدرسه بهتر عمل کنند. یا این که می خواهند مانند دیگران باشند و مثل آن ها رفتار کنند. این نوع فشارها برای محبوبیت و جا افتادن بین دیگران، میتواند ناخوشایند باشد. زیرا باعث می شود کودکان از اشتباه کردن و یا خوب عمل نکردن بترسند. بنابراین این مسئله نیز میتواند یکی از علل استرس در کودکان باشد.
10- عدم خواب کافی
اکثر کودکان، امروزه به خاطر استفاده بیش از حد از موبایل و تبلت و… استراحت و خواب کافی ندارند. در نتیجه عدم خواب کافی موجب بروز استرس و حتی افت تحصیلی در بچه ها خواهد شد.
11- بیماری های مزمن
بیماری های مانند چاقی، آسم، بیش فعالی و … امروزه بسیاری از کودکان را درگیر کرده است. این بیماری ها در کودکان منشاء بروز استرس در آن ها است.
12- عدم تغذیه خوب
اکثر کودکان از انواع اسنک ها به جای غذای اصلی استفاده می کنند. این جایگزین ها برای کودک مشکلات زیادی از جمله افزایش وزن و عدم تامین نیازهای بدن و …را در پی دارد. به همین علت نخوردن غذای خوب و عدم رعایت وعده های غذایی، میتواند از علل استرس در کودکان محسوب شود.
جمع بندی
در این مقاله از سلسله مطالب روانشناسی مجله توانبخشی هوش کالا، دلایل بروز استرس در کودکان را بررسی کردیم. همانطور که اشاره شد موارد متعدد درونی و بیرونی می تواند موجب ایجاد استرس در بچه ها شود. مسئله استرس در کودکان بسیار مهم و جدی است و باید والدین به آن توجه جدی داشته باشند. به همین علت پیشنهاد می کنیم در صورت تشدید استرس در کودک خود، با مراجعه به مراکز روانشناسی، از یک مشاور کودک راهنمایی بگیرید.
استرس عامل مخرب ساختارهای ذهنی، روحی و فیزیکی کودک است. عوامل بیرونی مانند محیط مدرسه، محیط اجتماع، دوستان و … موجب استرس در کودک خواهند شد. عوامل درونی مانند حس رقابت نسبت به همسن و سالان و … احساس تنش و اضطراب را در بچه ها به وجود می آورد.
مخاطبان محترم لطفا سوالات و انتقادات خود را نسبت به این نوشته مطرح نمایید.