سندرم جنین الکلی یک بیماری در کودکان است که ناشی از قرار گیری جنین در معرض الکل در دوران بارداری مادر ایجاد می شود. این سندرم باعث بروز آسیب های مغزی و مشکلات رشد در کودک می شود. در این نوشته به تعریف جامع تری از سندرم جنین الکی، علل، علائم و درمان آن می پردازیم. همچنین با مطالعه این مقاله میتوانید به شناخت بهتری نسبت به مشکلات و ناهنجاری های ایجاد شده توسط این سندروم برسید. تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
سندرم جنین الکلی
فهرست عناوین این نوشته
سندرم یا نشانگان جنین الکلی (به انگلیسی FAS: Fetal Alcohol Syndrome)، یک ناهنجاری است که با مصرف الکل توسط مادر باردار، باعث انتقال آن به جنین شده باشد. در واقع زمانی که یک مادر باردار الکل مصرف می کند، مقداری از این الکل با عبور از جفت به جنین می رسد. بدن یک جنین نمی تواند الکل را مانند یک انسان بالغ هضم کند. بنابراین الکل جذب شده در بدن جنین، مانع از رسیدن مواد مغزی و اکسیژن به اندام های حیاتی او خواهد شد. در نتیجه این بیماری ممکن است مشکلات جسمانی و روانی برای جنین ایجاد کند. مشکلاتی مانند بینایی، شنوایی، حافظه، تمرکز و عدم یادگیری.
اگر مشکوک هستید فرزندتان به سندرم الکل جنینی مبتلا است، در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کنید. تشخیص زودهنگام ممکن است به کاهش مشکلاتی مانند مشکلات یادگیری و مسائل رفتاری کمک کند.
مصرف الکل علت اصلی FAS
همانطور که گفتیم علت اصلی نشانگان جنین الکلی، مصرف الکل توسط مادر در زمان بارداری است. اما علاوه بر مادر، مصرف الکل در پدران نیز می تواند تاثیرات مشابهی بر جنین داشته باشد. بنابراین خوردن هر نوع نوشیدنی های الکلی (الکل، شراب، آبجو، و یا هر نوشیدنی حاوی الکل) توسط پدر و مادر میتواند خطر ابتلا به این سندرم را بالا ببرد. مادرانی که در سه ماهه اول بارداری الکل مصرف می کنند، نوزادانی با شدید ترین علائم سندرم جنین الکلی به دنیا می آورند.
علائم نشانگان جنین الکلی
علائم سندرم جنین الکلی میتواند در قالب مشکلات جسمی، عصبی و رفتاری بروز نماید. در ادامه نشانه های FAS را به تفکیک این سه دسته بیان می کنیم:
1- مشکلات جسمی
مشکلات جسمی و فیزیکی در سندرم جنین الکلی عبارتند از :
- مشخصه های صورت مانند: بینی کوتاه و سر بالا، فاصله زیاد بین بینی و لب پایین، چشم های کوچک، لب های نازک
- ناهنجاری های قلبی، مشکلات ریوی و استخوانی
- تغییر شکل مفاصل به حالت انقباضی
- اختلالات بینایی و شنوایی
- کند بودن رشد جسمی قبل و بعد از تولد
- کوچک بودن دور سر و اندازه مغز
برای بررسی بیشتر اختلالات بینایی و شنوایی فرزند دلبندتان به پزشک های متخصص این دو حوزه مراجعه کنید. در زیر لیست مراکز بینایی و شنوایی سنجی کل کشور به تفکیک شهر قرار داده شده است: لیست مراکز بینایی سنجی و اپتومتری کشور |خدمات عینک طبی مراکز شنوایی سنجی | آدرس و شماره تلفن کلینیک های شنوایی سنجی کشور
2- اختلالات سیستم عصبی مرکزی و مغز
اختلالات سیستم عصبی مرکزی و مغز در افراد مبتلا به نشانگان جنین الکلی شامل موارد ذیل می باشد :
- اختلال حافظه
- بیش فعالی در دوران کودکی
- ناتوانی فکری و اختلالات یادگیری
- ضعف در مهارت های قضاوت
- اختلال توجه
- عدم تمرکز و ناتوانی در پردازش اطلاعات
- تغییر خلق و خوی سریع
- مشکل در استدلال و حل مسئله
- ضعف هماهنگی و تعادل
3- ناهنجاری های اجتماعی و رفتاری
کودک مبتلا به FAS ممکن است ناهنجاری های رفتاری و اجتماعی زیر را داشته باشد:
- ضعف در مهارت های اجتماعی
- مشکل در همراهی با دیگران
- مشکل در انجام دادن وظایف
- مشکل در برنامه ریزی یا مشخص کردن اهداف
- مشکل در سازگاری با تغییرات
شدت نشانه های سندرم جنین الکلی در هر کودک متفاوت است. بنابراین بروز این علائم در هر کودک، به خفیف یا شدید بودن این سندرم بستگی خواهد داشت.
اختلالات ناشی از سندرم
کودکان دارای سندرم جنینی الکلی ممکن است علاوه بر مشکلات ذکر شده، اختلالات دیگری نیز داشته باشند که در ادامه به آنها اشاره می کنیم:
- اختلالات گفتاری و زبانی
- رفتار های تکانه ای ( رفتارهای تکانه ای یا سندرم تیک تورت )
- تحریک پذیری در دوران شیر خواره گی
- ضعف در قدرت مکیدن و سایر مشکلات تغذیه ای در کودکان
- نامرتب قرار گرفتن دندان ها بر روی هم
- بی قراری
- کوتاهی قد
- پاچماغی
- در رفتگی مفصل ران
در ادامه درباره مشکلات ایجاد شده در مهارت های گفتار و زبان کودک بیشتر صحبت می کنیم.
اختلالات گفتاری و زبانی در سندرم FAS
یکی از اختلالات ناشی از سندرم FAS، مشکلات گفتاری و زبانی است که باعث بروز مسائل زیر در کودک می شود:
- اختلال در تولید صوت
- مشکل در درک مفاهیم انتزاعی
- مشکلاتی در درک علت و معلول
- تاخیر در رشد گفتار و در رشد درک بیان شفاهی زبان
- مشکل در بیان جمله های دارای ساخت نحوی و معنایی پیچیده
- امکان دچار بودن به لب شکری و کام شکری ( شکاف کام )
با مراجعه به مراکز گفتاردرمانی، میتوانید از یک آسیب شناس گفتار و زبان در بهبود مهارت گفتاری فرزندتان کمک بگیرید. یک گفتاردرمانگر معمولا ارزیابی های زیر را بر روی کودک مبتلا به سندرم FAS انجام میدهد:
- ارزیابی مهارت های تولید صوت و مهارت های حرکتی دهان
- ارزیابی مهارت های کاربردی در مهارت های محتلف
- اجرای آزمون رشد زبان ( TOLD )
میتوانید از لیست مراکز گفتار درمانی | لیست کلینیک ها و مراکز گفتاردرمانی کشور برای یافتن مراکز گفتاردرمانی شهرتان کمک بگیرید.
نحوه تشخیص سندرم جنین الکلی
در حال حاضر آزمایش خاصی برای تشخیص سندرم جنین الکلی وجود ندارد. فقط با توجه به علائم آن می توان آن را تشخیص داد. مادرانی که در دوران بارداری الکل مصرف می کنند باید اطلاعات کافی را در این مورد به پزشک خود بدهند. در این صورت پزشک احتمال ابتلای جنین به سندرم جنین الکلی را تعیین می کند.
برای تشخیص این بیماری پزشک ممکن است موارد زیر را بررسی کند :
- مصرف الکل در دوران بارداری
- رشد فیزیکی نوزاد
- ظاهر فیزیکی و علائم بیماری
- مسائل مربوط به سلامتی
درمان و شیوه های مداخله
درمان خاصی برای سندرم جنین الکلی وجود ندارد. مشکلات جسمی و روانی این سندرم ممکن است تا همیشه باقی بمانند. با این حال اقدامات به موقع در کاهش برخی از اثرات و علائم سندرم جنین الکلی کمک می کند. همچنین میتواند مانع از بروز مشکلات ثانویه نیز گردد.
این اقدامات و درمان ها می تواند شامل موارد ذیل باشد :
- مراجعه به تیمی درمانی شامل: متخصص گفتار درمانی، درمانگران فیزیوتراپی و کاردرمانی و روانشناسی.
- مصرف دارو برای کاهش برخی از علائم.
- مشاوره با والدین برای برخورد با مشکلات رفتاری کودکان.
- اقدامات به موقع برای کمک به راه رفتن ، صحبت کردن و مهارت های اجتماعی.
- مراقبت های پزشکی برای مشکلات و ناهنجاری های قلبی.
برای یافتن لیست مراکز فیزیوتراپی و کاردرمانی روی لینک های زیر کلیک کنید: لیست مراکز مشاوره و روانشناسی کشور | به تفکیک شهر و استان مراکز فیزیوتراپی کشور | آدرس و شماره تلفن لیستی از بهترین های طرف قرارداد با بیمه
سخن پایانی
در این مقاله به تعریف سندرم جنین الکی و بیان علت و علائم آن پرداختیم. همچنین اختلالات ناشی از این سندرم و راه های درمان آن را نیز بیان کردیم. آنچه از این نوشته استنباط می شود این است که؛ تنها را جلوگیری از ابتلا به سندرم الکل جنینی، عدم مصرف الکل در دوران بارداری می باشد. علاوه بر این هرچه میزان مصرف الکل بیشتر باشد احتمال ابتلا به این بیماری نیز بیشتر می باشد. امیدواریم مطالعه این مقاله در بالا بردن اطلاعت شما نسبت به این سندرم، مفید بوده باشد.
ی توانید از طریق قسمت دیدگاه با کارشناسان ما در ارتباط باشید. حتما در اولین فرصت پاسخگوی شما خواهیم بود.