گفتار درمانی (به انگلیسی speech therapy) یکی از شاخه های علوم پزشکی است که از طریق تکنیک های مشخصی به افراد دارای مشکلات ارتباطی (گفتار و زبان) کمک می کند. متخصص این رشته را آسیب شناس گفتار و زبان یا گفتاردرمانگر می نامیم. در این نوشته به زبان ساده می گوییم که گفتار درمانی چیست ؟ و سوالات شایع شما را در این رابطه پاسخ می دهیم. با ما همراه باشید.
گفتار درمانی چیست و چه کسانی نیاز دارند؟
فهرست عناوین این نوشته
- گفتار درمانی چیست و چه کسانی نیاز دارند؟
- بهترین زمان برای مراجعه به گفتار درمانی چه وقت است ؟
- آیا واقعا گفتار درمانی جواب می دهد ؟
- جلسات چقدر طول می کشد ؟
- هزینه جلسات گفتاردرمانی چیست ؟
- گفتار درمانی چیست و جلسات آن چطور انجام می شود؟
- چطور می توانم یک گفتاردرمانگر را پیدا کنم ؟
- سوالات شایع شما
- گفتار درمانی چیست ؟
- آیا گفتاردرمانی موثر است ؟
- چطور می توانم در خانه گفتار درمانی انجام بدهم ؟
- بهترین سن برای شروع جلسات کی است ؟
- در چه سنی باید نسبت به حرف نزدن فرزندم نگران باشم؟
- هزینه جلسات گفتاردرمانی چقدر است ؟
- دیگران متوجه صحبت فرزندم نمی شوند آیا باید نگران باشم ؟
- جمع بندی
گفتاردرمانی به افرادی که مشکلاتی در صحبت کردن دارند کمک می کند. برای دریافت پکیج گفتاردرمانی محدودیت سنی وجود ندارد. بدین معنا که نوزادان ، کودکان ، نوجوانان ، جوانان و بزرگسالان براساس مشکل خود به کلینیک های گفتاردرمانی مراجعه می کنند.
برخی از شایع ترین اختلالاتی که گفتاردرمانی به آنها کمک می کند عبارتند از :
کودکان
- مشکل در بیان کلمات
- مشکل در جمله بندی
- مشکل در تعریف وقایع و داستان
- مشکل در تلفظ حروف ( نوک زبانی حرف زدن )
- لکنت ( تکرار ، کشیده گویی و گیر کردن کردن روی صداها )
- مشکل در بلع
- مشکلات صوتی مانند گرفتگی صدا و..
- سایر مشکلاتی ارتباطی
بزرگسالان
- مشکل در تلفظ حروف
- مشکل لکنت
- تندگویی
- مشکلات گفتاری پس از سکته مغزی
- مشکلات گفتاری پس از آسیب و ضربه به مغزی
- مشکلات صوتی مانند گرفتگی صدا و..
- مشکلات گفتاری به دلیل بیماریها
بهترین زمان برای مراجعه به گفتار درمانی چه وقت است ؟
برخی از مشکلات ارتباطی در دوران کودکی دیده می شوند و برخی در بزرگسالی به واسطه بیماری در صحبت فرد دیده می شود. در هر دو حالت بهترین زمان برای مراجعه به گفتاردرمانی ، همان ابتدای تشخیص مشکل است. والدین با مقایسه کودک خود با سایر هم سن سالان می توانند متوجه تاخیر کلامی کودک خود بشوند.
ما قبلا در نوشته سن حرف زدن کودکان گفتیم که کودکان در یک سالگی توانایی بیان کلمات و در سن 18 ماهگی توانایی بیان جملات دو کلمه ای را بدست می آورند.
هر چقدر از زمان به روز مشکل بگذرد درمان گفتاردرمانی سخت تر و بیشتر طول خواهید کشید. برای نمونه کودک 18 ماهه که هنوز صحبت نمی کند اگر در سن 18 ماهگی به گفتاردرمانی مراجعه کند طول دوره درمان آن ممکن است فقط چند جلسه طول بکشد ولی اگر همین کودک در سن سه سالگی برای درمان مراجعه کند ممکن است دوره درمان او حتی تا یکسال طول بکشد.
در خصوص افراد بزرگسالی که به دلیل بیماری دچار مشکلات گفتاری شده اند بهتر زمان مراجعه ، یک یا دو هفته پس از بروز مشکل است. معمولا سرعت پیشرفت پس از یکسال کند خواهد شد.
برخی از بزرگسالان از ما سوال می پرسند که آیا در سن بزرگسالی مشکل تلفظ و یا مشکل لکنت آنها قابل درمان است؟ این دو مشکل در هر سنی با مراجعه به گفتاردرمانگر قابل درمان است. هر چند دوره درمانی انها به نسبت کودکان بیشتر طول خواهد کشید.
آیا واقعا گفتار درمانی جواب می دهد ؟
در بالا در پاسخ به سوال گفتار درمانی چیست ؟ ، گفتیم که گفتاردرمانی یکی از رشته های علوم پزشکی است. فارغ التحصیلان آن در دوره های کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری فارغ التحصیل می شوند و همه ساله در سراسر جهان تحقیقیات متعددی در این حوزه انجام می شود که نتیجه آن قوی تر شدن این رشته دانشگاهی است. بنابراین گفتاردرمانی یک رشته دانشگاهی معتبر و دارای بازدهی بسیار بالایی است.
میزان تاثیر و طول جلسات گفتاردرمانی براساس فاکتورهای زیر مشخص می شود:
- سن مراجعه کننده : هر چقدر سن مراجع کننده کمتر باشد تاثیر کلاسهای گفتاردرمانی بیشتر خواهد بود.
- نوع مشکل : در هر حالیکه برخی از مشکلات با چند جلسه به درمان صد درصدی می رسند برخی از مشکلات تا چند سال نیاز به این جلسات دارند.
- شدت مشکل : شدت مشکل پس از جلسه اول مشخص می شود.
- انگیزه فرد : هر چقدر انگیزه فرد برای همکاری در جلسات و انجام تمرینات خانه بالاتر باشد طول دوره درمان کمتر خواهد بود.
- همکاری اطرافیان : بخش مهمی از درمان برعهده اطرافیان براساس کار درمنزل است.
جلسات چقدر طول می کشد ؟
با در نظر گرفتن فاکتورهای فوق به طور میانگین طول جلسات براساس نوع مشکل به شرح ذیل است:
| نوع مشکل | طول جلسات براساس میانگین |
| مشکل در بیان کلمات | از یک جلسه مشاوره تا چند ماه |
| مشکل در جمله بندی | از یک تا چند ماه |
| لکنت کودکان | 3 تا 6 ماه |
| لکنت بزرگسالان | 3 ماه تا یکسال |
| مشکل تلفظ کودکان | به ازای هر واج 4 جلسه |
| مشکل تلفظ بزرگسالان | به ازای هر واج 8 تا 10 جلسه |
| مشکلات صدا | 8 تا 20 جلسه |
طول دوره درمان به فاکتورهای زیادی بستگی دارد. گفتاردرمانگر در جلسات اول پس از ارزیابی فاکتورهای مختلف ، دوره درمان را بصورت حدودی مشخص می کند. در افرادی که علاوه بر مشکلات فوق ، مشکلات دیگر و یا بیماریهای همراه مانند اوتیسم ، کم شنوایی و.. را نیز دارند دوره درمانی بیشتر خواهد بود.
هزینه جلسات گفتاردرمانی چیست ؟
هزینه هر جلسه گفتاردرمانی براساس شدت مشکل متفاوت است. ولی به طور میانگین تعرفه جلسات 30 دقیقه ای در سال 98 به شرح ذیل است :
در صورت نیاز می توانید هزینه کلاس های گفتاردرمانی را با دانلود فایل pdf زیر مشاهده کنید.
گفتار درمانی چیست و جلسات آن چطور انجام می شود؟
جلسات گفتاردرمانی توسط متخصص این رشته یعنی آسیب شناس گفتار و زبان انجام می شود. معمولا جلسات بصورت انفرادی و در زمانهای 30 تا 45 دقیقه ای برگزار می شود. جلسه اول معمولا آسیب شناس گفتار و زبان اقدام به ارزیابی و تست جنبه های مختلف گفتار و ارتباط فرد می نماید. شروع جلسه فرد یا اطرافیان او ، در خصوص مشکل گفتاری صحبت می کنند. ارزیابی براساس مشکلات مطرح شده خواهد بود.
جلسات گفتار درمانی کودکان
تمرینات جلسات گفتاردرمانی کودکان براساس سن ، نوع مشکل و نیازهای کودک متفاوت خواهد بود. برای نمونه نوزادان 6 ماهه بیش از نیمی از جلسه آنها به مشاوره والدین اختصاص می یابد تا والدین تمرینات ارائه داده شده را در خانه پیاده کنند. در خصوص کودکانی 2 ساله و بیشتر ، وقت بیشتری از جلسه بین درمانگر و کودک اختصاص می یابد.
بسیاری والدین نگران هستند که فرزندشان در جلسه با گفتاردرمانگر همکاری نکند. این هنر یک درمانگر خوب است که بتواند در جلسات اول با کودک ارتباط برقرار کند و تمرینات را به پیش ببرد. بنابراین نباید از این بابت نگرانی زیادی داشت.
در طول جلسات گفتاردرمانی برای کودکان ، درمانگر ممکن است :
- تمرینات را از طریق تعامل با کودک با روش بازی کردن ، استفاده از کتاب ، تصاویر ، اشیا و.. پیاده کند و با ارائه محرک هایی به برطرف کردن مشکل کودک کمک کند.
- از طریق ابرازهایی محل دقیق صداها و شیوه درست تلفظ صداها را به کودک نشان دهد و کودک را تشویق کند تا آنها را پس از او تقلید کند.
- در صورت ضعف عضلات اندامهای گویایی ، ماساژهای صورت را بر روی کودک انجام دهد.
- اهداف درمانی را به اهداف کوچک، تمرینات ساده و لذت بخش و قابل اجرا برای کودک تبدیل کند و به او کمک کند تا گام به گام به اهداف درمانی دست یابد.
- مشاورات لازم را به والدین ارائه بدهد و تمرینات کار درخانه و نحوه اجرای آنها را توضیح دهد.
جلسات گفتار درمانی بزرگسالان
گفتاردرمانی بزرگسالان معمولا شامل چهار دسته زیر است :
- بزرگسالانی که مشکلات تلفظ دارند : در این حالت گفتاردرمانگر پس از ارزیابی اندامهای دهان ، تعداد واج خطا و.. اقدام به طراحی برنامه درمانی می کند. درمانگر نحوه تلفظ هر صدا را از تحریک تمییز شنیداری ، تحریک صدا ، نمایش جایگاه و سایر تکنیک به فرد اموزش می دهد. ترتیب تلفظ هر صدا در ابتدا در سطح واج ، سپس هجا و درنهایت کلمه و جمله است. به طور میانگین یادگیری هر صدا بین 8 تا 12 جلسه طول می کشد.
- بزرگسالان دارای لکنت : گفتاردرمانگر علاوه بر آموزش تکنیک های گفتاری برای روان تر صحبت کردن می بایست به درمان ترس ها ، اضطراب های ناشی از لکنت نیز بپردازد. ما قبلا در نوشته درمان لکنت بزرگسالان به تفصیل در این رابطه نوشتیم.
- مشکلات گفتاری پس از بیماری : برخی از بزرگسالان به واسطه بیماریهایی نظیر سکته مغزی ، سرطان دهان یا حنجره و.. مشکلات گفتاری ، زبانی ، بلع و شناختی را تجربه می کنند. تمرینات این افراد می تواند شامل تقویت اندامهای گفتاری ، تمرینات شناختی ، حافظه ، مانورهای بلع و.. باشد.
- مشکلات صدا : گفتاردرمانگر برای تشخیص علت مشکل صوتی با استفاده از دستگاه استروبوسکوپی اقدام به عکس برداری از حنجره می نماید. پس از براساس مشکل تشخیصی اقدامات و توصیه درمانی تجویز می شود.
چطور می توانم یک گفتاردرمانگر را پیدا کنم ؟
مجله توانبخشی هوش کالا لیستی از متخصص های گفتاردرمانی به تفکیک شهر را جمع آوری کرده است که می توانید با کلیک بر روی لینک زیر به آن دسترسی پیدا کنید.
سوالات شایع شما
گفتار درمانی چیست ؟
گفتاردرمانی یکی از رشته های علوم پزشکی است که متخصص آن ، به درمان اختلالات گفتار و زبان و بلع در کودکان و بزرگسالان می پردازد. جلسات بصورت انفرادی و در زمانهای 30 تا 45 دقیقه ای می باشد. در این مقاله به تفصیل به سوال شما درباره گفتار درمانی چیست پاسخ دادیم.
آیا گفتاردرمانی موثر است ؟
جواب این سوال براساس مشکل بیمار و شدت اختلال متفاوت است. در جلسه اول پس از مراجعه به کلینیک گفتار درمانی پس از ارزیابی به شما گفته خواهد شد که چقدر برای شما موثر است. گفتاردرمانی در بسیاری از مشکلات بصورت معجزه امیزی موثر است.
چطور می توانم در خانه گفتار درمانی انجام بدهم ؟
بسیار مهم است که تمرینات را تحت نظر یک متخصص گفتار درمانی انجام بدهید. در مقاله تمرینات گفتاردرمانی ، تمرینات مختلف خانگی را ذکر کردیم.
بهترین سن برای شروع جلسات کی است ؟
از زمان تشخیص مشکل می توانید از این جلسات بهره ببرید. هر چقدر سن پایین تری داشته باشید تاثیر جلسات بیشتر است. از 6 ماهگی تا بزرگسالی امکان بهره از این جلسات وجود دارد.
در چه سنی باید نسبت به حرف نزدن فرزندم نگران باشم؟
نوزادان در سه ماهگی لبخند اجتماعی دارند. در 6 ماهگی صداهای گفتاری شبیه به بابا ، دادا ، قاقا تولید می کنند و در یکسالگی اولین کلمه معنا دار را بیان می کند. در 18 ماهگی توانایی ترکیب کلمات و ساخت جملات ساده را دارند و در دو سالگی بیش از 200 کلمه بیانی دارند. در هر زمان اگر فرزندتان این توانایی ها را بدست نیاورد بدون نگرانی به متخصص گفتار و زبان مراجعه کنید.
هزینه جلسات گفتاردرمانی چقدر است ؟
بر طبق تعرقه سال 1398 هزینه جلسه 30 دقیقه ای 54 هزار تومان است. این جلسات بصورت انفرادی با رعایت کامل زمان برگزار می شود.
دیگران متوجه صحبت فرزندم نمی شوند آیا باید نگران باشم ؟
کودکان در سن 4.5 تا 5 سالگی توانایی بیان صحیح تمامی حروف را بدست می آورند. برخی از صداها در دو سالگی و برخی دیرتر بدست می آیند. بصورت طبیعی در دو سالگی 50 درصد از صحبت کودکان توسط غربیه ها قابل فهم است در سه سالگی 75 درصد و در چهار سالگی 100 گفته ، در صورتیکه وضوح گفتار فرزند شما کمتر است می توانید برای ارزیابی مراجعه کنید.
جمع بندی
ما در این نوشته سعی کردیم با ارائه تعریف گفتاردرمانی به سوال شایع شما درباره گفتار درمانی چیست پاسخ بدهیم. همچنین دیگر سوالات شما را به زبان ساده پاسخ دادیم. اگر در این رابطه هنوز سوالی دارید می توانید در قسمت دیدگاه ها در پایین همین نوشته مطرح کنید تا به شما پاسخ بدهیم.
برخی از منابع :
ممنون از مقاله بی نظیرتون