انواع ام اس | طبقه بندی MS به زبان ساده

انواع بیماری ام اس براساس شدت و دوره های عود به 4 طبقه تقسیم می شوند. هیچ دو فردی که ام اس دارند، علائم و مشکلات کاملا شبیه به هم ندارند. با این حال درک طبقه بندی و نوع ام اس می تواند به پیش بینی پزشکان برای تشخیص شدت مشکل در آینده و درمان کمک کند. در این نوشته می خواهیم درباره انواع ام اس به زبان ساده بنوسیم و به سوالات شما در این باره پاسخ بدهیم با همراه باشید.

مروری کوتاه بر تعریف MS

قبلا در نوشته ام اس چیست ؟ خواندیم که در MS گلبولهای سفید (سربازهای مدافع بدن دربرابر عوامل بیگانه ) اشتباها به میلین (پوشش محافظتی رشته های عصبی)، حمله می کنند. تخریب میلین ها باعث اختلال در پیام رسانی این رشته های عصبی می شوند. رشته های عصبی وظیفه ارتباط بین اندامهای بدن با مغز را دارند. تخریب هر بخش از آنها منجر به مشکل در آن اندام می شود. اگر گلبولهای سفید به میلین اعصاب چشم حمله کنند فرد مشکلات در بینایی را تجربه می کند.

نمی توان انواع ام اس را براساس اندامهای درگیر طبقه بندی کرد. چرا که این نوع طبقه بندی ام اس به پزشکان برای پیش بینی وضعیت آینده و درمان های لازم هیچ کمکی نمی کند. طبقه بندی ام اس براساس دوره های عود مشخص می شود. براین اساس انجمن ملی ام اس آمریکا 4 نوع MS را مشخص کرد. قبل از اینکه به معرفی هر کدام از این انواع بپردازیم بهتر است درباره دوره های عود (Relapse) توضیحاتی بنویسیم.

منظور از دوره های عود در ام اس چیست؟

ظهور مجدد نشانه‌های بیماری پس از فروکش را عود می‌گویند. اکثر افراد دارای بیماری ام اس دوره های عود را تجربه می کند. در این حالت سیستم ایمنی به میلین اعصاب حمله شدیدتری می کند و منجر به بروز التهاب در غلاف میلین می شود. در این حالت فرد ممکن شدت بیشتری از علائم بیماری ام اس را تجربه کند و یا علائم و مشکلات جدیدی را قبلا نداشته تجربه کند.

پس از عود بدن تلاش می کند تا برخی از میلین های آسیب دیده را ترمیم کند و معمولا پس از عود فرد دوره هایی از بهبودی را تجربه می کند. توجه داشته باشید که ممکن است پس از عود برخی از علائم هنوز باقی بمانند. به مرور بدن سختتر می تواند پس از یک دوره عود میلین ها را ترمیم کند.

انواع ام اس

ام اس به انگلیسی (Multiple sclerosis)، براساس اینکه دوره های عود و بهبودی به چه صورت هستند به 4 دسته تقسیم می شود. هر کدام از این دسته ها دوره های درمانی متفاوتی خواهند داشت. انواع بیماری MS عبارتند از:

1. سندرم یک علامت مجزای بالینی ( CIS )
2. عود کننده و فروکش یابنده
3. پیشرونده اولیه
4. پیشرونده ثانویه

در ادامه خصوصیات هر کدام از انواع بیماری مولتیپل اسکلروزیس را بصورت جداگانه بیان می کنیم.

1-سندرم یک علامت مجزای بالینی (CIS)

سندرم یک علامت مجزای بالینی به انگلیسی ( Clinically isolated syndrome) را برخی اولین مرحله ام اس می دانند و برخی پیش مقدمه ای از آن. همچنین در خصوص طبقه بندی آن جزو انواع ام اس شک دارند. به همین منوال برخی از پزشکان در مرحله تجویز دارو و درمان را شروع می کنند و برخی منتظر می مانند تا حمله بعدی بوقوع بپیوندد و فرد تشخیص قطعی دریافت کند.

2-عود کننده و فروکش یابنده

ام اس نوع عود کننده و فردکش یابنده به انگلیسی (Relapsihg Remitting MS )، شامل یک دوره عود کننده و یک دوره بهبود است. در دوره عود (حمله شدیدتر به میلین ها) شدت علائم بیشتر می شود. در دوره بهبود به مرور بدن بخشی از میلین های آسیب دیده در مرحله عود را ترمیم می کند و علائم و مشکلات کمتر می شوند.

دوره های عود کننده و بهبود قابل پیش بینی نیستند. به مرور زمان وضعیت بیمار بدتر می شود و کار بدن در ترمیم میلین های عصبی سخت تر می شود. حدود 85 درصد کسانیکه MS در آنها تشخیص داده شده است با این نوع ام اس شروع کرده اند.

این نوع از MS اکثرا تا سن 23 سالگی تشخیص داده می شود و حدود 12 درمان اصلاح بیماری برای آنها وجود دارد. میزان شیوع این نوع از ام اس در زنان بیشتر از مردان است.
سیر پیشرفت این نوع از ام اس در گذر زمان همانند تصویر زیر است.

به علت به روز مشکلات حرکتی در بیماری ام اس، مراجعه به مراکز کاردرمانی میتواند این مشکلات را تا حدی بهبود ببخشد. با کلیک بر روی لینک زیر مراکز کاردرمانی در شهر خود را پیدا کنید:
لیست کامل کلینیک های کار درمانی کشور

3-پیشرونده اولیه

ام اس پیشرونده اولیه به انگلیسی (Primary progressive)، دوره های عود کننده و بهبود ندارد. این فرم MS به آرامی و به طور مداوم از زمان شروع آن پیشرفت می کند. علائم در همان میزان شدت بدون کاهش می ماند و دوره های بهبودی وجود ندارد. علائم ومشکلات بیمار نه یکباره بلکه به مروراتفاق می افتند. این علائم بسیار به آهستگی پیش می رود.

تقریبا 15 درصد از افراد مبتلا به MS با PPMS ( ام اس پیشرونده اولیه ) تشخیص داده می شوند.

شیوع این نوع از ام اس در مردان و زنان یکسان است. سیر پیشرفت این نوع از ام اس در گذر زمان همانند تصویر زیر است.

4-پیشرونده ثانویه

فقط در صورتی فرد به ام اس پیشرونده ثانویه به انگلیسی (Secondary progressive MS)، دچار می شود که قبلا به ام اس نوع دوم ( عود کننده و فروکش کننده ) دچار شده باشد. معمولا انتهای نوع عود کننده فروکش کننده، ام اس پیشرونده ثانویه است. (حدود 20 سال طول می کشد)

این فرم MS به آرامی و به طور مداوم از زمان شروع آن پیشرفت می کند. علائم در همان میزان شدت بدون کاهش می ماند و دوره های بهبودی وجود ندارد. در این نوع از MS ، معمولا حمله به خود عصب وارد می شود الگوی پیشرفت این بیماری درگذر زمان به شکل زیر است :

جمع بندی :

در این نوشته ما سعی کردیم به زبان ساده درباره انواع بیماری ام اس بنویسم. قبلا نیز ما درباره راهکارهای تشخیص ام اس نوشتیم. ما سعی کردیم سوالات شما به زبانی ساده پاسخ بدهیم با این حال اگر باز هم سوالی دارید و یا جزو متخصصین هستید و نقد و دیدگاهی بر این نوشته دارید لطفا در پایین در قسمت دیدگاهها ، نظرات خود را برای ما و مخاطبین مجله هوش کالا بنویسید. قول می دهیم پاسخ شما را در سریع ترین زمان ممکن بدهیم.

برخی منابع

Types of MS