تشخیص بیماری ام اس آسان نیست و نیاز به اجرای یک دستورالعمل و ضوابط مشخص دارد. اما بهتر است در همین آغاز بگویم که هنوز یک آزمایش مشخص و یا تست قطعی برای تشخیص زودهنگام ام اس در دسترس نیست. پس بیماری MS چگونه تشخیص داده می شود؟ با ما همراه باشید تا به این پرسش پاسخ بدهیم.
تعریف بیماری ام اس
فهرست عناوین این نوشته
در نوشته ام اس چیست ، خواندیم که بیماری ام اس (به انگلیسی MS یا Multiple Sclerosis)، یک بیماری مزمن است که بر مغز، نخاع و اعصاب چشم اثر مخرب می گذارد. نتیجه این اثر مخرب میتواند سبب مشکلاتی در تعادل ، بینایی، کنترل عضلات و دیگر عملکردهای اساسی فرد مبتلا به ام اس شود.
همانطور که در تعریف بالا خواندید ام اس بر چندین ناحیه تاثیر می گذارد. یکی از فاکتورهای مهم برای تشخیص ام اس این است که فرد آسیبی در چند ناحیه داشته باشد. بنابراین بسیاری از آزمایش ها و تست ها به دنبال یافتن آسیب مغزی دیگر است. در ادامه سه ضابطه مهم برای برچسب گذاری این بیماری را ذکر می کنیم.
برای شناخت بیشتر بیماری ام اس پیشنهاد می کنیم خواندن مقاله زیر را از دست ندهید:
ام اس ( مالتیپل اسکلروزیس ) چیست؟ | MS به زبان ساده !
سه قائده مهم برای تشخیص ام اس
متخصص نورولوژی براساس تاریخچه پزشکی بیمار، آزمایشات مختلف ( آزمایش خون ، MRI و..) براساس این سه معیار زیر به تشخیص بیماری MS دست پیدا می کند.
- شواهدی از اینکه حداقل فرد در دو ناحیه از دستگاه عصبی مرکزی ( CNS ) آسیب داشته باشد. این دو یا چند آسیب باید در محل های جداگانه باشند برای نمونه در مغز ، نخاع یا عصب بینایی
- شواهدی از اینکه آسیبها نه به یکباره بلکه به مرور در زمانهای مختلف بوقوع پیوسته باشد.
- رد شدن سایر بیمارها با علائم مشابه ام اس
برای تشخیص زودهنگام ام اس می توان از دستورالعمل هایی که شامل استفاده از MRI و تحلیل مایع مغزی و نخاعی است بهره برد. در ادامه درباره این دو بیشتر توضیح خواهیم داد.
نقش MRI در تشخیص بیماری MS
ام آر آی ( به انگلیسی Magnetic Resonance Imaging ،MRI) یا روش تصویربرداری با تشدید مغناطیسی، یکی از روش های پیشرفته تصویربرداری پزشکی است. از ام آر آی برای تشخیص نقاط آسیب دیده دستگاه عصبی بیمار می توان استفاده کرد. از این طریق میتوان در صورت آسیب نواحی دیگر، به این مساله پی برد. MRI همچنین می تواند برای رد دیگر بیماریهای عصبی با علائم مشابه ام اس به متخصص کمک کند. بیماریهای عصبی دیگری نیز هستند که علائم آنها مشابه MS است و تشخیص آنها راحتتر است. پزشک از MRI کمک می گیرد تا وجود اختلالی غیر از MS را رد کند.
پزشک در استفاده از MRI نکته زیر را نیز در نظر می گیرد:
- 5 درصد از افرادی که تشخیص ام اس را دریافت کرده اند در لحظه تشخیص هیچ نشانه ای از MS را در ام آر آی خود نشان نداده اند.
نقش آزمایش تحلیل مایع مغزی نخاعی در تشخیص MS
مایع مغزی نخاعی (به انگلیسی: Cerebro Spinal Fluid)، که در اصطلاح پزشکی سی.اس.اف نام دارد. مایعی شفاف و بدون رنگ موجود در مغز و نخاع است . نقش اولیه CFS این است که مغز را از ضربات وارده به جمجمه محافظت می کند. همچنین مواد مغذی و مواد شیمیایی را از خون منتقل می کند و مواد زائد را از مغز جدا می کند. بررسی مایع مغزی نخاعی به تشخیص بسیاری از بیماریهای عصبی از جمله MS کمک می کند.
برای شروع، بیمار به پهلو خوابیده در حالیکه زانو به قفسه سینه نزدیک شده است. پوست اطراف کمر تمیز می شود و سپس بخشی از کمر از طریق دارو بی حس می شود. دکتر یک سوزن بلند و نازک و توخالی بین دو استخوان در ستون فقرات قرار می دهد و به اندازه یک تا دو قاشق غذاخوری از مایع را میگیرند. آنالیز این مایع و افزایش پروتئین های خاصی در این مایع می تواند پزشک تشخیص ام اس نزدیک تر کند.
افراد مبتلا به بیماری ام اس می توانند برای بهبود مهارت های حرکتی به مراکز کاردرمانی و فیزیوتراپی مراجعه کنند. برای راحتی شما عزیزان لیست مراکز کاردرمانی و فیزیوتراپی در سراسر کشور را در زیر آورده ایم. با کلیک بر روی لینک های زیر به این مراکز دسترسی پیدا کنید:
مراکز کاردرمانی | لیست کامل کلینیک های کار درمانی کشور
مراکز فیزیوتراپی کشور | آدرس و شماره تلفن لیستی از بهترین های طرف قرارداد با بیمه
ابزارهای در دسترس برای تشخیص زودهنگام بیماری
پزشک برای تشخیص زودهنگام بیماری ام اس از تست ها و آزمایش های متنوعی استفاده می کند. این تست ها شامل ارزیابی وضعیت شرایط ذهنی، زبانی، حرکت و هماهنگی عضلات، تعادل و دیگر حس ها است.
در بسیاری از موارد بررسی تاریخچه پزشکی بیمار اطلاعاتی تشخیصی خوبی را به پزشک می دهد و پزشک را به تشخیص ms دورتر و یا نزدیکتر می کند.
باید در نظر داشته باشیم که هیچ تست یا آزمایش مشخصی برای ام اس وجود ندارد و هر چه است قرار دادن مجموعه از آزمایش ها و تست در کنار هم و رد شدن سایر بیماریهای است.
برخی از بیماریها نظیر بیماری لایم ، بیماریهای وراثتی، بیماری ایدز ممکن است در دوره ای شرایط مشابه بیماری MS داشته باشند که بسیاری از آزمایش های خون می تواند وجود آنها را رد کند.
جمع بندی
ما قبلا در وب سایت هوش کالا در نوشته بیماری ام اس چیست ؟ توضیح دادیم که ام اس یک بیماری مزمن است که در آن غلاف میلین رشته های عصبی آسیب می بیند. در این نوشته به طور ویژه درباره تشخیص بیماری ام اس صحبت کردیم. خواندیم که برای تشخیص این اختلال هیچ آزمایش یا تست مشخصی وجود ندارد. پزشک از طریق تست ها و آزمایش وجود بیماریهای دیگر را رد می کند تا در نهایت به بیماری ms برسد.
ما سعی کردیم در این نوشته پاسخ سوالات شما را درباره چگونگی تشخیص MS به زبان ساده بدهیم با این اگر هنوز سوالی در اینباره دارید حتما در پایین، بخش نظرات از ما بپرسید.